Rodzina cz.1

RODZINA

Rodzina – najstarsza i najpowszechniejsza forma życia społecznego. Jest to podstawowa komórka społeczna

Niektóre funkcje:

                        - prokreacyjna (rozmnażanie się) –zaspokaja rodzicielskie potrzeby ludzi i zapewnia biologiczne przetrwanie społeczeństwa

                        - seksualna

                        - ekonomiczna – zaspokaja potrzeby materialne

                        - opiekuńczo – zabezpieczająca

                        - socjalizacyjna

                        - stratyfikacyjna

                        - rekreacyjna

                        - kulturowa

                        - kontrolna

                        - emocjonalna

Typy rodzin:

1) ze względu na liczbę partnerów

● Małżeństwo grupowe (wiele kobiet i wielu mężczyzn) 

                                                                                                       

● Poligamiczna (więcej niż 2 partnerów):

a) poliginia (mężczyzna i wiele kobiet)    

b) poliandria (kobieta i wiele mężczyzn)

● Monogamiczna  (dwoje partnerów)  :

                                              

        

2) zakres (Obszar) wyboru małżonka

● Egzogamiczna (małżeństwo jest zawierane wyłącznie z osobami z innych grup –zakaz małżeństw z osobami  z tej samej grupy)

                                                                                                     

● Endogamiczna                                                                                                  

(małżeństwo zawierane wyłącznie  w obrębie jednej grupy społecznej np. członków jednego plemienia)

3) kryterium władzy

● partnerska (władza podzielona jest między oboje partnerów)

●matriarchalna (zdecydowana część władzy jest w ręku kobiety)

●patriarchalna (zdecydowana część władzy jest w ręku mężczyzny)

4) metoda dziedziczenia (nazwiska i majątku)

 ● patrylinearna (dziedziczenie po ojcu)

● Matrylinearna (dziedziczenie po matce)

5) wielkość

● Wielka (wielopokoleniowa)

●  Nuklearna (dwupokoleniowa, rodzice plus dzieci)

 

Niektóre problemy współczesnej rodziny:

                       - brak pieniędzy przy coraz wyższych potrzebach (np. dziecko powinno znać 2 języki obce, co kiedyś nie było potrzebne)

                     - patologie (patologia to zjawiska, zachowania jednostki lub grup niezgodne z obowiązującymi normami i wartościami danej kultury, społeczeństwa, np. alkoholizm,

molestowanie seksualne, narkomania, przemoc)

                        - konflikty pokoleniowe

RODZINA W ŚWIETLE PRAWA

☼ Stosunki wewnątrz rodziny regulują nie tylko normy obyczajowe, religijne czy moralne, ale także normy prawne, a konkretnie PRAWO RODZINNE I OPIEKUŃCZE, którego źródłem jest Kodeks rodzinny i opiekuńczy

☼ Małżeństwo

                            - oświadczenie woli zawarcia małżeństwa i podpisy muszą być złożone przy udziale 2 pełnoletnich świadków w urzędzie stanu cywilnego

                       - ślub kościelny tez może mieć skutki prawne, jeśli jest ślubem konkordatowym (KONKORDAT – umowa Stolicy Apostolskiej z państwem, normuje (określa)  stosunki kościół/państwo w danym kraju. Nasz konkordat pochodzi z roku 1993 ). W przypadku ślubu konkordatowego nie trzeba mieć oddzielnie ślubu kościelnego i cywilnego -  wszystko załatwia się w kościele.

PRZESZKODY W ZAWARCIU MAŁŻEŃSTWA:  

a) wiek trzeb mieć 18 lat (kobieta za zgodą sądu rodzinnego  - 16)

b) ubezwłasnowolnienie (ze względu na chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy)

c) jeśli  jest się w innym związku małżeńskim (zakaz BIGAMII – czyli dwużeństwa)

d) bycie krewnym w linii prostej (ojciec, syn, wnuk, matka córka, wnuczka) lub w linii bocznej do 4 stopnia. 
e)bycie rodzeństwem (rodzonym, przyrodnim), przysposabiającymi, i przysposobionym (PRZYSPOSOBIENIE – inaczej adopcja, oznacza ona,  że dziecko adoptowane i rodzica łączą takie same stosunki prawne, jak rodzica i dziecko biologiczne )

f) zakaz w powinowadztwie linii prostej (POWINOWADZTWO – więź prawna, jest to stosunek jaki łączy małżonka z krewnymi współmałżonka (czyli np. męża z rodziną żony, np. zięć / teściowa). Z ważnych powodów sąd może jednak na to pozwolić.

POKREWIEŃSTWO – stosunek łączący osoby pochodzące od wspólnego przodka. 

Wyróżniamy pokrewieństwo:

                                        ◦ w linii prostej – gdy jedna osoba pochodzi od drugiej (WSTĘPNI – inaczej przodkowie, czyli osoby od których się pochodzi, np. rodzice, ZSTĘPNI – inaczej potomkowie, np. dzieci, wnuki, prawnuki )

                                                  ◦ w linii bocznej – gdy osoby mają wspólnego przodka, lecz nie pochodzą jedna od drugiej (wujowie, ciotki)

- oprócz linii wyróżnia się też stopnie pokrewieństwa (określają liczbę urodzeń od wspólnego przodka, rodzice i ich dzieci to stopień pierwszy, Dziadkowie i wnuki – drugi itp.)

 USTAWOWA WSPÓLNOŚĆ MAJĄTKOWA

                                                  ● jest konsekwencją zawarcia małżeństwa

                                                  ● obejmuje dorobek małżonków w trakcie trwania małżeństwa

                                                 ●nie należą do niej: majątek nabyty przed małżeństwem, majątek nabyty w wyniku darowizny, spadku, przedmioty przeznaczone do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, nagrody za osiągnięcia, prawa autorskie, przychód otrzymany z odszkodowania (np. za złamanie nogi).

WSPÓLNOTA MAJĄTKOWA UMOWNA – małżonkowie na mocy umowy (w formie aktu notarialnego) mogą dokonać rozszerzenia, ograniczenia lub wyłączenia wspólnoty majątkowej. Gdy taka umowa zawarta jest przed zawarciem małżeństwa nazywa się INTERCYZĄ.           

USTANIE MAŁŻEŃSTWA:

● śmierć

● rozwód (orzeka o nim sąd okręgowy). Rozwód może być orzeczony: bez orzekania o winie lub z orzekaniem o winie (sąd decyduje kto jest winny za rozpad związku)

● separacja (prawie to samo co rozwód, np. następuje rozdzielność majątkowa, z czego wynikają pewne prawe konsekwencje)

UNIEWAŻNIENIE MAŁŻEŃSTWA:

● Jeśli wystąpiły powyżej wymienione przeszkody w zawarciu małżeństwa

●  jeśli jedna z osób nie była świadoma tego co robi (np. była pijana)

● jeśli ślub był pod przymusem

● jeśli jedna strona drugą oszukała w bardzo poważny sposób czyli np. zataiła coś, co mogło mieć wpływ na decyzje drugiej strony o zawarciu małżeństwa (np. zataiła bezpłodność, poważne choroby np. HIV)

USTAWOWA WSPÓLNOŚĆ MAJĄTKOWA

                                                           ● jest konsekwencją zawarcia małżeństwa

                                                           ● obejmuje dorobek małżonków w trakcie trwania małżeństwa

                                                          ● nie należą do niej: majątek nabyty przed małżeństwem, majątek nabyty w wyniku darowizny, spadku, przedmioty przeznaczone do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, nagrody za osiągnięcia, prawa autorskie, przychód otrzymany z odszkodowania (np. za złamanie nogi).