Człowiek istota społeczna - czyli co nas odróżnia od zwierząt ?

1. CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

● człowiek to istota społeczna – w znacznej mierze oprócz genów i naszych własnych decyzji  warunkuje nas środowisko w którym żyjemy. 

● nauką zajmująca się społeczeństwem i procesami w nim zachodzącymi jest socjologia  (termin socjologia wprowadził w XIX w. Auguste Comte)

● Dziecko pozostawione same sobie skazane jest na śmierć, znaczna część tego, co nazywamy naszym człowieczeństwem jest nabywana poprzez kontakty z innymi ludźmi (np. mowa –człowiek sam z siebie nie mówi, uczy się mowy i języka od innych, ale np. mały kotek zabrany zaraz po urodzeniu od mamy, wykarmiony i wychowany tylko przez człowieka, żyjący w otoczeniu innych ludzi nadal będzie kotem, będzie miauczał, polował i zachowywał się z grubsza tak jak wszystkie inne koty, także te wychowane „na dziko”. To właśnie odróżnia nas od zwierząt)

● u zwierząt życie społeczne warunkuje głównie instynkt, (choć najnowsze badania pokazują, że np. u małp część umiejętności jest nauczona dzięki życiu w grupie. Nie zmienia to jednak faktu, że instynkt ma decydujące znaczenie).

U człowieka wpływ na życie społeczne ma m.in. :

       - klimat,   warunki geograficzne (inne są społeczności na Saharze, a inne na Antarktydzie, zupełnie inaczej ludzie tam się ubierają, mieszkają, inaczej się zachowują)

      - warunki demograficzne (takie jak np. gęstość zaludnienia)

      -  nasza biologia (to jaki mamy organizm – np. wyprostowana postawa ciała, to że mamy chwytne kończyny górne wpływa na sposób poruszania, zdobywania pożywiania, to że możemy wytwarzać narzędzia, że mamy silnie rozwinięty mózg, to jaki mamy sposób rozmnażania (stały popęd płciowy, długa opieka nad dzieckiem, które długo jest od nas zależne – to spowodowało, że człowiek wytworzył rodzinę,  a następnie społeczeństwo)

    - nasza psychologia (to, że mamy liczne potrzeby np.  biologiczne,  potrzeby przedłużania gatunku, potrzeba bezpieczeństwa, przynależności i miłości itp.). O potrzebach mówi teoria piramidy potrzeb Abrahama Maslowa (amerykański psycholog żyjący w latach 1908 -1970)

● Zgodnie z teorią Maslowa bez zaspokojenia potrzeb niższego rzędu nie możemy zaspokoić potrzeb wyższego rzędu. Teoria ta grono przeciwników – bo czy mówiąc w dużym uproszczeniu osoba głodna zatraca potrzebę samorealizacji czy uznania i czy nie może ich zaspokajać? Z drugiej strony jak nie mamy zapewnionych podstawowych rzeczy takich jak dach nad głową czy jedzenie trudno myśleć o samorealizacji. To temat na dłuższą dyskusję…;)

Potrzeby stanowią jeden z podstawowych motywów działania człowieka.

Koncepcje zachowania się człowieka

Nauką badającą psychikę człowieka i jego relacje z otoczeniem jest psychologia. W ramach psychologii istnieje wiele szkół/koncepcji, które w różny sposób tłumaczą tajniki ludzkiego zachowania. Należą do nich:

                                     ● koncepcja behawioralna - największy wpływ na człowieka ma jego środowisko zewnętrzne. To bodźce płynące z otoczenia (zwłaszcza "kary" i "nagrody", które nas spotykają) w największym stopniu nas kształtują, wywołując określone reakcje. Psychologia według tej koncepcji powinna się więc przede wszystkim zajmować badaniem zachowań ludzi.
                                     ● koncepcja poznawcza - zachowanie człowieka jest kształtowane przez informacje docierające z otoczenia. My te informacje odbieramy i przetwarzamy zgodnie z naszymi potrzebami.
                                     ● koncepcja psychoanalityczna - kluczem do zrozumienia zachowania człowieka są jego potrzeby. My bardzo często sobie tych potrzeb nie uświadamiamy lub wypieramy je, podobnie jak instynkty i popędy. Te "wyparcia" są bardzo często przyczyną naszych problemów psychicznych. Twórcą tej koncepcji jest Zygmunt Freud.Freud uważał, że główną siłą napędową naszego działania jest libido, czyli popęd seksualny.

                                     ● koncepcja humanistyczna - to doświadczenie determinuje nasze zachowania. Ludzie są z natury dobrzy, niepowtarzalni, dążymy do samorealizacji i rozwoju. To złe życiowe doświadczenia mogą nas "zepsuć"